На седницата ДИК го донесе Заклучокот за објавување на конечни резултати и распределба на мандати за избор на пратеници во Собранието на Република Северна Македонија за Изборна единица бр.5 од спроведените Избори за пратеници во Собранието на Република Северна Македонија, одржани на 8 мај 2024 година, по конечно завршување на постапките по поднесени приговори.

Истовремено, ДИК одлучуваше по Приговорот за заштита на избирачко право на подносител на листа УП 10 33 од 24 мај 2024 година, поднесен од Коалиција Европски фронт, за ИМ 2101, Општина Желино, ИЕ 6 и истиот беше одбиен како неоснован.

Донесените акти од оваа седница ќе бидат објавени на официјалната веб страница на Државната изборна комисија.

ДРЖАВНА ИЗБОРНА КОМИСИЈА

На седницата ДИК врз основа на оригиналните записници за сумирање и утврдување на резултати доставени од избирачките одбори и општинските изборни комисии, утврди дека од вкупно запишаните 1.814.317 гласачи во Избирачкиот список, гласале вкупно 905.971 граѓани, односно 49.9 %. Во првиот круг на Претседателски избори 2024 година, бројот на неупотребени гласачки ливчиња е 908.384, бројот на важечки гласачки ливчиња е 881.376, а бројот на неважечки гласачки ливчиња е 24.562.

ДИК информираше дека постапила по добиените приговори кои се однесуваат на постапката за гласање. Усвоените приговори се однесуваат на запишување во Избирачкиот список на денот на гласање. Од друга страна ДИК дел од приговорите ги одби поради неколку причини: поништување на живеалиште, одземена деловна способност, неважечки лични документи за идентификација, лица кои немале постојано живеалиште и се запишани во посебните изводи на Избирачкиот список. Оние приговори кои не биле уредно доставени ДИК ги отфрли.

ДИК на гласањето по листите за кандидат за Претседател на Република Северна Македонија, во законски утврдениот рок, ги објави следните првични резултати:
Стево Пендаровски: 180500.
Гордана Сиљановска-Давкова:363086.
Стевчо Јакимовски:8121.
Бујар Османи: 121088.
Билјана Ванковска-Цветковска: 41331.
Арбен Таравари: 83393.
Максим Димитриевски: 83856.

Подносителите на листа на кандидати имаат право да поднесат приговор до ДИК за постапката на гласање, во рок од 48 часа по завршување на гласањето, а приговорите кои се однесуваат на постапката за сумирање и утврдување на резултатите се поднесуваат во рок од 48 часа од објавување на првичните резултати.

Рокот за поднесување на приговори во постапката за гласање истекува на 26 април 2024 година (петок, во 19 часот), а рокот за поднесување на приговори кои се донесуваат на постапката за сумирање и утврдување на резултати истекува на 27 април 2024 година (сабота во 19:00 часот).

ДИК е должна во рок од 72 часа по приемот на приговорот да донесе одлука.

Против одлуката на ДИК подносителот на приговорот може да поднесе тужба до Управниот суд во рок од 24 часа од приемот на решението, а Управниот суд одлучува во рок од 48 часа по приемот на тужбата.

ДИК конечните резултати од изборите ги објавува веднаш, а најдоцна во рок од 24 часа од денот на нивната конечност.

Истовремено, ДИК информираше дека во текот на денот имаше прекин на гласањето на три избирачки места, 1075, 1100, 1090 во Куманово, и бидејќи прекинот траел повеќе од 3 часа, ДИК согласно член 151 став (1) алинеја 3 од Изборниот законик, со решение го поништува гласањето на гласачкото место, но бидејќи вкупниот број на запишани гласачи во овие избирачки места нема влијание на вкупните резултати, гласањето нема да се повтори.

Исто така, бидејќи согласно член 151 став (1) алинеја 1 избирачките одбори не го спроведувале гласањето на начин утврден со овој законик, а неправилностите влијаеле на постапката за гласање или постапката за сумирање и утврдување на резултатите, ДИК со решение го поништува гласањето во гласачкото место, а од увидот во записниците од овие три ИМ е утврдено дека ИО не постапувале согласно упатствата на ДИК, истите се разрешуваат.

Дополнително на тоа се задолжува стручната служба на ДИК да утврди дали има основ за постапување и по член 177 б од Изборниот законик, во однос на утврдување на одговорност на работата на членовите и нивните заменици во овие избирачки одбори.

Всушност, тоа е генералната порака на ДИК за вториот круг избори особено поради фактот дека од страна на ДИК се обезбедени прирачници, обуки и сите потребни услови за непристрасно, професионално работење на ИО и следствено на тоа ДИК нема да толерира неправилно и незаконско работење.

Со оглед на тоа дека на 8 мај 2024 година ќе се спроведуваат два вида на избори и поради тоа ќе биде потребна максимална посветеност и професионалност на избирачките одбори, за поефикасно работење и во интерес на законитоста на изборниот процес и избегнување на грешки, а со цел да се подобри организацијата на ИО, на гласањето на 8 мај 2024 година ДИК одлучи ИО да го спроведува гласањето со седум членови или заменици од ИО, односно:

1. Лице кое врши идентификација на гласачите (лична карта или патна исправа),
2. Лице кое ракува со УБИГ кое потребно е најпрво задолжително да праша за кој вид на избори граѓаните сакаат да гласаат, дали за парламентарни или претседателски избори, или за двата вида на избори и тоа соодветно да го нотификува во УБИГ, со што да се напомене дека граѓаните потоа НЕМА да можат повторно во текот на денот да дојдат на избирачкото место и да гласаат за оној вид на избори за кои не гласале и претходно не го искористиле даденото право на избор.
3. Лице кое ќе ракува само со ИС за Претседателски избори и ќе го контролира потпишувањето на гласачите во ИС
4. Лице кое ќе ракува само со ИС за Парламентарни избори и ќе го контролира потпишувањето на гласачите во ИС
5. Лице кое ќе биде задолжено само за гласачките ливчиња за Претседателски избори, ќе ги издава и на нив ќе става печат
6. Лице кое ќе биде задолжено само за гласачките ливчиња за Парламентарни избори, ќе ги издава и на нив ќе става печат
7. Лице кое ќе биде одговорно за проверка односно за обезбедување на тајноста на гласањето зад параванот и гласачката кутија, односно правилно ставање на гласачките ливчиња во гласачката кутија.

ДИК апелираше до ИО и ОИК да продолжат да ги почитуваат законите и Изборниот законик, упатствата и правилниците донесни од ДИК, со цел успешно спроведување на изборите и сите задолжително да учествуваат на дополнителните обуки кои ќе бидат спроведени од сертифицираните обучувачи за едукација на изборните органи.

ДИК се заблагоради на сите членови на ИО и ОИК за нивниот ангажман и работа во спроведувањето на првиот круг на Претседателски избори 2024 година.

ДРЖАВНА ИЗБОРНА КОМИСИЈА

На седницата ДИК ја донесе Одлуката за организирање на транспорт на доверлив и недоверлив гласачки материјал за избори и членови на ИО од ОИК до ИМ и обратно, со која се задолжуваат ОИК преку ИО да го организираат и спроведат транспортот на доверлив и недоверлив гласачки материјал за избори и членови на ИО од ОИК до ИМ и обратно, до сите избирачки места во Република Северна Македонија за двата изборни циклуси.

Истовремено, ДИК го донесе Правилникот за критериумите за определување на надоместок на членовите на изборните органи и изборната администрација за спроведување на Изборите за претседател на Република Северна Македонија и Изборите за пратеници во Собранието на Република Северна Македонија. Овој Правилник се однесува на членовите на ОИК, ИО, вработените во стручната служба, ПО на ДИК, помошните тела и сите стручни лица ангажирани за успешно спроведување на изборите. Овие ангажирани лица надоместокот за нивниот ангажман ќе го добијат врз основа на повеќе критериуми и градации, односно врз основа на нивната вклученост во изборните дејствија.

Имено, надоместоците се определени врз основа на сложеноста и обемот на работата, особено имајќи предвид дека ќе се спроведуваат два изборни циклуси, кои несомнено бараат повеќе вклученост, дејствија, задачи и активности.  Исто така, за висината на надоместокот кај ОИК и ИО во предвид се земени и бројот на ИМ кај ОИК, како и бројот на запишани гласачи кај ИО.

Согласно горенаведеното, надоместокот за ОИК ќе биде зголемен за 50 % во споредба со Изборите од 2021 година, а додека за ИО, претседателот на ИО со најмалку избирачи ќе добие надомест од 16.000 денари за двата вида избори, а претседателот на ИО со најмногу избирачи ќе добие надомест од 24.000 денари за двата вида избори.

Додека пак, членовите и заменик членовите на ИО ќе земат надоместок од 12.000 до 20.000 денари за двата вида избори.

Со оглед на фактот дека започнува изборната кампања за изборите за пратеници во Собранието на Република Северна Македонија 2024 година, ДИК информираше дека склучувањето на договорите за платено политичко рекламирање помеѓу политичките партии и медиумите според член 76-д став (5) од Изборниот законик, треба да биде во рамките на износите предвидени во меѓусебните задолжителни писмени договори за распределбата на износите на средствата помеѓу соодветните политички партии. Доколку за користење на платено политичко рекламирање од страна на партиите се надминат износите наведени во писмените договори, ДИК нема законски основ да врши исплата на средства за платено политичко рекламирање кон медиумите за делот на износот кој не е предвиден во истите договори. Дотолку повеќе, ако не потпишат меѓусебни договори, ДИК нема законски основ да врши никакви исплати.

Ова ќе се објави на веб страницата на Државната изборна комисија и ќе се достави до сите медиуми и политички партии – подносители на листи за изборите за пратеници во Собранието на Република Северна Македонија.

Исто така, по барањата за акредитација на набљудувачи за Изборите за претседател на Република Северна Македонија 2024 година и за Изборите на пратеници во Собранието на Република Северна Македонија 2024 година поднесени од: Здружението за развој на опшествено – социјални иновации „ВАКЕ УП“ – Скопје, Здружението на граѓани ЦИВИЛ – Центар за слобода – Скопје, Здружението за промоција и развој на инклузивно општество Инклузива Куманово, Фондацијата Ромите за демократија – Скопје, Еуроњуз Албанија, Новинската агенција Ројтерс, Европската прес фото агенција – ЕПА, Ал Џазира Балкан, Гласот на Америка – македонска редакција, Парламентарното Собрание на Советот на Европа – ад хок комисија за набљудување претседателските избори во Република Северна Македонија, Националниот демократски институт за Надворешни работи, Вашингтон САД – подружница Република Северна Македонија, Центарот за развој на изборни системи, реформи и обука (тренинг центар) на Централна Изборна Комисија на Грузија, Топ Канал Албанија – отсек Косово, ОБСЕ / ОДИХР – Канцеларија за демократски институции и човекови права- (ТРЕТО ДОПОЛНУВАЊЕ – краткорочни набљудувачи), Амбасадата на Република Словачка во Скопје, Центарот за развој на изборни системи, реформи и обука (тренинг центар) на Централна Изборна Комисија на Грузија и Европската асоцијација за дијалог и демократија – Берген, Норвешка, ДИК издаде овластувања за набљудување.

Донесените акти од оваа седница ќе бидат објавени на официјалната веб страница на Државната изборна комисија.

ДРЖАВНА ИЗБОРНА КОМИСИЈА

На седницата ДИК во законски определениот рок ги утврди листите на кандидати за Изборите за пратеници во Собранието на Република Северна Македонија 2024 година.

Имајќи предвид дека определени подносители на листи на кандидати потребно е да постапат по укажувањата на ДИК и да направат корекции во листите во одредени изборни единици, истите ќе се разгледуваат и потврдуваат на наредната седница на ДИК.

Истовремено, по барањата за акредитација на набљудувачи за Изборите за претседател на Република Северна Македонија 2024 година и за Изборите на пратеници во Собранието на Република Северна Македонија 2024 година поднесени од: Амбасадата на Република Унгарија во Република Северна Македонија, Амбасадата на Кралството Холандија во Скопје, Албанскиот сервис на Гласот на Америка, ОБСЕ/ОДИХР Канцеларија за демократски институции и човекови права и Амбасадата на Црна Гора  во Република Северна Македонија, ДИК издаде овластувања за набљудување.

На седницата ДИК согласно член 93 и член 95 од Изборниот законик го утврди изгледот и содржината на гласачкото ливче за Изборите за Претседател на Република Северна Македонија 2024 година, додека пак посебните скриени заштити на гласачкото ливче беа утврдени на затворениот дел на седницата.

ДРЖАВНА ИЗБОРНА КОМИСИЈА